Casablanca — ห้วงอารมณ์แห่งยุคสมัยที่ยิ่งใหญ่กว่าความรัก

Casablanca — คาซาบลังกา

102 MIN. — 1942

Michael Curtiz — ไมเคิล เคอร์ติส

การที่ภาพยนตร์เรื่องหนึ่งจะกลายมาเป็นภาพยนตร์ขึ้นหิ้ง ที่ถูกยกให้เป็นหนึ่งในภาพยนตร์ที่ยอดเยี่ยมที่สุดตลอดกาล ก็คงจะต้องเกิดขึ้นจากหลายเหตุผลประกอบกัน ทั้งในเรื่องของการเล่าเรื่องที่ลื่นไหลและชวนให้เข้าใจความรู้สึกของตัวละคร และประเด็นที่ตัวภาพยนตร์อยากจะบอกเล่าก็ต้องแข็งแรงพอที่จะทำให้ผู้ชมคล้อยตามไปได้ รวมไปถึงตัวของภาพยนตร์ก็ต้องเป็นหนึ่งเดียวกันกับห้วงอารมณ์ของยุคสมัย ซึ่งมีภาพยนตร์ไม่กี่เรื่องเท่านั้นที่เท่าได้ตามเป้าหมายนี้ได้ และในวันนี้เราจะมาทำความรู้จักกับหนึ่งในภาพยนตร์เหล่านั้น ซึ่งก็คือ Casablanca (1942) หรือ คาซาบลังกา

คาซาบลังกา เป็นภาพยนตร์แนวดราม่าที่กำกับโดย ไมเคิล เคอร์ติส และนำแสดงโดยนักแสดงดาวค้างฟ้าอย่าง ฮัมฟรีย์ โบการ์ต และ อิงกริด เบิร์กแมน ที่ร่วมกันนำเสนอเรื่องราวของความสัมพันธ์ในอดีต ที่จะนำไปสู่ทางเลือกระหว่างความรักและอุดมการณ์อันยิ่งใหญ่ ภายใต้ฉากหลังที่เป็นสงครามโลกครั้งที่สองในเมืองคาซาบลังกา ประเทศโมร็อกโก

โดยองค์ประกอบแรกของความยอดเยี่ยมที่ทำให้ภาพยนตร์เรื่องนี้กลายเป็นตำนานก็คือ การสร้างตัวละครออกมาได้อย่างมีมิติและหัวจิตหัวใจ โดยเฉพาะตัวละครหลักอย่าง ริค เบลน ของ โบการ์ต ที่เราจะได้เห็นทั้งด้านที่เขาแสดงออกมาอย่างตรงไปตรงมา อย่างเช่น ความเห็นแก่ตัวของเขาในฐานะเพลย์บอยที่ประกอบอาชีพเป็นนักธุรกิจเจ้าของคาเฟ่ และเป็นชายผู้ที่พร้อมจะใช้คำพูดหว่านล้อมเพื่อให้ได้ในสิ่งที่ตนเองต้องการ หรือด้านที่เขาพยายามที่จะปกปิดเอาไว้ในฐานะอดีตคนรักที่ยังผูกพัน และชายผู้ที่ยังตัดสินใจเลือกระหว่างผลประโยชน์ส่วนตนกับผลประโยชน์ส่วนตัวไม่ได้

ส่วนองค์ประกอบที่สองและองค์ประกอบที่สาม ก็ได้ถูกถ่ายทอดออกมาผ่านโลกที่มีฉากหลังเป็นสงครามโลกครั้งที่สอง ในบริบทการขยายอำนาจของจักรวรรดิไรช์เยอรมันที่สามภายใต้การนำของ อดอล์ฟ ฮิตเลอร์ และพรรคนาซีของเขา ที่เป็นบ่อเกิดของความวุ่นวายไปทั่วทวีปยุโรป และทำให้เมืองคาซาบลังกาได้กลายมาเป็นทางผ่านของผู้ที่ต้องการจะหลบหนีความโหดร้ายของนาซีเยอรมันไปยังทวีปอเมริกา ด้วยเหตุผลนี้จึงทำให้คาเฟ่ของ ริค กลายมาเป็นแหล่งพบปะสำคัญของผู้คนทุกกลุ่ม ทั้งผู้ที่ต้องการจะหลบหนีจากความวุ่นวายและเหล่าเจ้าหน้าที่พรรคนาซีที่พยายามจะขยายอำนาจมายังดินแดนที่ยังคงวางตัวเป็นกลางแห่งนี้

ด้วยความที่ภาพยนตร์เรื่องนี้เป็นภาพยนตร์ฮอลลีวูดที่ผลิตขึ้นในประเทศสหรัฐอเมริกา มันจึงแฝงไปด้วยแนวความคิดทางการเมืองแบบอเมริกัน ที่ชวนให้เชื่อว่าการเข้าร่วมสงครามในยุโรปกับฝ่ายสัมพันธมิตรนั้นเป็นสิ่งจำเป็น ไม่ใช่เฉพาะด้วยเหตุผลทางการเมืองและการทหารเท่านั้น แต่ด้วยเหตุผลด้านความถูกต้องทางศีลธรรม ซึ่งเป็นความคิดเห็นที่แทบจะเป็นไปในทิศทางเดียวกันทั้งหมดในหมู่ประชาชนชาวอเมริกันในตอนนั้น

กลิ่นอายของความโรแมนติกในภาพยนตร์เรื่องนี้ก็ไม่ได้ด้อยไปกว่าความเข้มข้นของฉากหลังที่เป็นการเมืองโลก ด้วยสเน่ห์และความสง่างามของตัวละคร อิลซา ลุนด์ ของ อิงกริด เบิร์กแมน และดนตรีแจ๊สอันไพเราะ จะชวนให้เราจดจำทั้งคาซาบลังกาและปารีสไปได้อีกนานแสนนาน ไม่ว่าเวลาจะผ่านไปนานเท่าใด

ถึงแม้ว่า คาซาบลังกา จะไม่ประสบความสำเร็จมากเท่าไหร่นักในเรื่องรายได้ในตอนที่มันเข้าฉายเป็นครั้งแรก แต่มันก็ได้รับคำชมจากนักวิจารณ์เป็นอย่างสูง จนชนะรางวัลออสการ์ในปีดังกล่าวไปถึงสามสาขา ได้แก่ สาขาภาพยนตร์ยอดเยี่ยม, สาขาผู้กำกับยอดเยี่ยม และสาขาบทภาพยนตร์ยอดเยี่ยม จากการเข้าชิงทั้งหมดแปดสาขา และต่อมามันก็ได้กลายมาเป็นภาพยนตร์ที่เป็นตัวแทนของห้วงอารมณ์แห่งยุคสมัยที่เต็มไปด้วยความยากลำบาก ซึ่งผู้คนต่างมุ่งหาผลประโยชน์ส่วนตน แต่ในท้ายที่สุดแล้ว ยุคสมัยนี้ก็ต้องอาศัยร่วมมือกันของคนในสังคมเพื่อก้าวข้ามผ่านมันไปให้ได้ และยังกลายมาเป็นภาพยนตร์ที่มีอิทธิพลเป็นอย่างสูงในวัฒนธรรมการสร้างภาพยนตร์ในยุคต่อ ๆ มา

Comments

comments